Sport

DE SHETLANDPONY ALS SPORT PONY

Op de website van het NSPS staat het volgende te lezen:

De Shetland pony is bijzonder veelzijdig. Oorspronkelijk is hij in Nederland geïntroduceerd als de vervanger van de trekhond. In verhouding tot zijn lichaamsgewicht kan hij geweldige prestaties leveren en is, verhoudingsgewijs, het sterkste paardenras ter wereld. Maar ook als lastdier is de Shetland pony in staat zeer zware vrachten over grote afstanden te vervoeren. Nu het economisch gebruik op de achtergrond is gekomen, blijken het goede recreatiepony’s te zijn. Het aangespannen rijden neemt sterk toe, niet alleen recreatief, ook voor concoursrijden is grote belangstelling. En in de spectaculaire tak van het aangespannen rijden, de samengestelde wedstrijden, laat de Shetland pony zich ook terdege gelden. Als eerste rijpony voor kinderen is de Shetland pony bijzonder geschikt.

Is dit zo?

Een rij- en of menpony moet aan verschillende eisen voldoen: een werkwillig en betrouwbaar karakter en een soepel, voor de sport geschikt lichaam met een goede maat.
De kleur is van ondergeschikt belang.
De meeste vraag naar pony’s voor de sport zijn pony’s in de grote maat.
Om internationaal ook in de mensport mee te mogen doen is een maat boven de 108 cm vereist.

Wanneer we plaatjes bekijken van 100 jaar terug zien we dat veel Engelse pony’s al als sportpony bestempeld kunnen worden. Waarschijnlijk waren er vroeger al veel dieren die geschikt waren voor gebruik.

Door het fokken in de richting van een algemeen aanbevolen type ( eerst het miniatuur trekpaard en later bij de modernisering) zijn ze verdwenen. Het fokken van sportpony`s is ook van belang omdat de vraag naar goede en typische op dit moment groot is.

Kenmerken

Drie zaken zijn belangrijk: karakter, exterieur en beweging.

Karakter

Binnen het NSPS is er nooit gefokt op karakter op een kleine uitzondering na van enkele individuele fokkers. Een werkwillige, betrouwbare en voorwaarts willende en gerichte pony met een minder exterieur dan een premiepony, is beter voor de sport geschikt dan een premiepony die lui, traag en niet voorwaarts is. Ook het leervermogen verschilt van pony tot pony. In een vastgelegde karaktertest kan worden vastgesteld of de pony geschikt is voor de sport. De ABOP proeven zijn hier voor ontwikkeld: het testen van de natuurlijke aanleg voor sportpony. Naast karaktereigenschappen zijn ook de bewegingsmogelijkheden van de pony hier van belang bij de beoordeling. Door het stimuleren van deelname aan de ABOP proeven, maar ook door het houden van andere eenvoudiger nog te ontwikkelen proeven is beter vast te stellen welke bloedlijnen qua karakter geschikt zijn voor de sport. Bij het goedkeuren van jonge hengsten zou hier bij deelname aan deze proeven een toegevoegde waarde kunnen ontstaan.

Exterieur

Naast karakter speelt ook het exterieur van de pony een grote rol bij het geschikt zijn voor sportpony. Deze exterieureigenschappen kunnen grofweg als volgt worden weergegeven:

Het hoofd moet van voldoende grootte zijn en goede brede ontwikkelde kaken hebben om het bit te kunnen dragen. De hals moet van voldoende lengte zijn om te kunnen buigen en verlengen en aan de bovenzijde voldoende bespierd zijn. Een te zware onderhals is niet gewenst.

De nek moet in natuurlijke stand als hoogste punt worden gedragen en in vrije stap moet de hals in een voorwaartse neerwaarts dalende richting kunnen worden gebracht.

De borst moet voldoende breed zijn en de rug niet week en niet te lang. Een goed en ruim ontwikkelde, goed te voelen schoft is van eminent belang. Een te zware croupe en kruisvorm en een te brede en platte rug zijn ongewenst.

Een voldoende ontwikkelde bovenarm van het voorbeen met correcte stand en een correct gehoekt achterbeen is zeer belangrijk. Veel shetlandpony’s hebben een verhouding schoft - borstbeen en borstbeen - bodem van 60-40. Meer geschikt zijn pony’s met een verhouding 50-50.

De lijn getrokken door een voldoende schuin liggende schouder moet evenwijdig lopen aan de lijn getrokken door het kootbeen, kroonbeen en hoefbeen.

De pony moet licht opwaarts gebouwd zijn: de lijn getrokken door het midden van de romp moet van achteren naar voren iets oplopen.

Beweging

Bij de beweging moet het voorbeen voldoende naar voren worden gebracht wat mogelijk kan worden gemaakt door een voldoende lang voorbeen en schuine schouder.

Het achterbeen moet voldoende onder lichaam worden gebracht en de achterhoef moet in principe in stap ruim over de afdruk van de voorvoet geplaatst worden.

Bij het aandraven en draven moet er een impuls aanwezig zijn: een energieke stuwende activiteit opgewekt vanuit de achterhand; men spreekt ook wel over voorwaarts opwaartse beweging. Aanleg en karakter spelen hierbij ook een belangrijke rol.

Bij stelling en lengtebuiging moet hals en rug voldoende gebogen worden, te beoordelen op voltes.

Ook moet de rug voldoende opwaarts gebogen kunnen worden.

Om voldoende souplesse te hebben is bovenstaande van belang maar ook de voldoende lengte in kootbeen en kroonbeen.

Waar liggen de problemen bij de huidige populatie Shetlandpony’s?

Kort samengevat:

Een te korte zware hals
Te weinig kaakontwikkeling
Te weinig schoftontwikkeling
De bouw met verhouding 60/40
Een te concave ruglijn
Te hoog kruis
Te brede rug
Een te ver naar voren liggend zwaartepunt van het lichaam
Onvoldoende gebouwd achterbeen, met name te steile hak
Te kort kroonbeen/kootbeen
Te weke of te steile stand
Te fijn beenwerk
Niet kunnen overstappen met het achterbeen
Onvoldoende souplesse in de rug

Waar en hoe kan hier op geselecteerd worden?

Het geven van predicaten ( B, A en AA ) gerelateerd aan sportprestaties gebeurt al binnen het NSPS.
Het stimuleren van afleggen van ABOP proeven is van groot belang.
“Atletisch” aandoende shetlandpony’s met nog wel voldoende shetlandpony eigenschappen bij de stamboekopname zouden ( in een boek –sportpony- geplaatst kunnen worden of) het predicaat sportpony kunnen krijgen. Na het afleggen van proeven zijn predicaten te behalen en worden deze dieren interessant voor de paardensport in het algemeen.
Door jonge hengsten goed te keuren die voldoen aan het criterium sportpony kan een begin worden gemaakt met fokkerij in de richting sport.
Ook bij de stamboekopname bij merries kan deze indeling worden ingevoerd.